લોન ફ્રોડ અને તેના સામા સુરક્ષા ઉપાયો
લોન ફ્રોડ એક ગંભીર સમસ્યા છે, જેનો ભોગ કોઈપણ બની શકે છે. આ વિષયમાં બે મહત્વના પ્રશ્નો ઉદ્ભવતા હોય છે:
તમારી જાણ વગર કોઈ તમારા નામ પર લોન લઈ કેવી રીતે શકે? તમને આ પ્રકારના ફ્રોડ વિશે કેવી રીતે જાણ થશે અને તમે કેવી રીતે સુરક્ષિત રહી શકો છો?
તમારી જાણ વગર કોઈ લોન કેવી રીતે લઈ શકે?
આજકાલ લગભગ દરેક વ્યક્તિ લોન લેતા હોય છે, અને લોન મેળવવા માટે સારા ક્રેડિટ સ્કોરની જરૂર પડે છે. જો તમારું લોન ચુકવણું નિયમિત ન થાય, તો તમારો ક્રેડિટ સ્કોર બગડી શકે છે, જેના પરિણામે ભવિષ્યમાં લોન મેળવવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે. પરંતુ ઘણી વાર એવું બને છે કે કોઈએ તમારા નામે લોન લીધી હોય, અને એ લોનના હપ્તા ના ભરી રહ્યા હોય, તો તે તમારા ક્રેડિટ સ્કોરને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને તમને કાયદાકીય કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
ડિજિટલ યુગમાં ફ્રોડની શક્યતા
ડિજિટલ યુગમાં, તમારા નામે લોન લેવો તદ્દન શક્ય છે. પ્રેસમાં આવી ગયેલા ઘણા કિસ્સાઓમાં, ખોટા દસ્તાવેજોના આધારે લોકોના નામે લોન લેવામાં આવી છે. આપણે ઘણી જગ્યાએ આપણાં આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ જેવા દસ્તાવેજો આપી રહ્યા હોઈએ છીએ. આ દસ્તાવેજોની નકલથી કોઈ તમારું વ્યક્તિગત માહિતી મેળવી, તમારા નામે લોન લઈ શકે છે.
સાઇબર ગઠિયાઓ કેવી રીતે છેતરામણી કરે છે?
સાઇબર ગઠિયાઓ, જેમને તમારી વ્યક્તિગત માહિતી મળી ગઈ હોય છે, તેઓ તમારા નામે લોન લઈ અને પૈસા લઈને ભાગી જાય છે. ખાસ કરીને કોરોનાકાળ દરમિયાન, આવા ઘણા કિસ્સા સામે આવ્યા હતા. સામાન્ય રીતે આ પ્રકારની લોન નાની રકમની હોય છે, જેમ કે ₹10,000 થી ₹15,000 સુધીની, અને ઈન્સ્ટન્ટ લોન આપનાર એપ્લિકેશનો મારફતે આપવામાં આવે છે. આ એપ્સ માત્ર પાન કાર્ડ અને મોબાઇલ નંબરના આધાર પર નાની લોન આપવામાં સહેલાઈથી મંજુર કરી દે છે, કારણ કે વેરિફિકેશનની પ્રક્રિયા ટૂંકી અને તટસ્થ હોય છે.
લોન ફ્રોડને કેવી રીતે ઓળખી શકાય?
તમે જુદા જુદા કામ માટે તમારા પાન કાર્ડ, આધાર કાર્ડ શૅર કરતા રહો છો, પરંતુ સમયાંતરે તમારો ક્રેડિટ રિપોર્ટ અને સિબિલ સ્કોર ચેક કરવો અનિવાર્ય છે. આ રિપોર્ટ તમને જણાવી શકે છે કે તમારા નામે કેટલી લોન ચાલી રહી છે, અને તેની પરનું પેમેન્ટ સ્ટેટસ શું છે. જો કોઈએ તમારા નામે લોન લીધી છે અને તે ચૂકવેલ નથી, તો તમારો ક્રેડિટ સ્કોર નીચે જતો જોવા મળશે.
સિબિલ, ઈક્વિફેક્સ, એક્સપેરિયન, અને CRIF હાઇમાર્ક જેવી એજન્સીઓ તમારું ક્રેડિટ રિપોર્ટ જાહેર કરે છે, અને તમારે તમારું રિપોર્ટ ચેક કરવું જોઈએ. જો તમને તમારા રિપોર્ટમાં કોઈ અજાણી લોન જોવા મળે, તો તરત જ ક્રેડિટ બ્યુરો અને લોન આપનાર સંસ્થા સાથે સંપર્ક કરો.
ફ્રોડથી કેવી રીતે બચવું? ફ્રોડથી બચવા માટે, આ સાવચેતીઓ અપનાવો:
મહત્વના દસ્તાવેજોનું સંભાળ: આધાર કાર્ડ અને પાન કાર્ડ જેવા દસ્તાવેજોને માત્ર વિશ્વસનીય વ્યક્તિઓ અને સંસ્થાઓ સાથે જ શૅર કરો.
કૉપિ પર સ્પષ્ટ કારણ લખવું: જો તમારે પાન કાર્ડ અથવા આધાર કાર્ડની કૉપી ક્યારેક આપવી પડે, તો તે કૉપિ પર ઉપયોગનું કારણ લખવું જોઈએ. આ રીતે, કૉપિનો ગેરઉપયોગ નહીં થાય.
ક્રેડિટ રિપોર્ટની નિયમિત ચકાસણી: તમારા ક્રેડિટ રિપોર્ટને નિયમિત રીતે ચકાસો. તેનાથી તમને ખબર પડશે કે તમારી માહિતીનો કોઈ ગેરઉપયોગ તો નથી થઈ રહ્યો.
ફ્રોડ વિશે તરત જાણ કરો: જો તમને તમારા ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં કોઈ અજાણી લોન કે અન્ય ગડબડ જણાય, તો તરત જ આ થાંભલા પર કાર્યવાહી શરૂ કરો.
આ રીતે, જાગૃતિ અને સમયસર પગલાંથી તમે ફ્રોડથી બચી શકો છો અને તમારા નાણાકીય ભવિષ્યને સુરક્ષિત રાખી શકો છો.