ભારતની કેટલીક મુખ્ય બેંકોએ આર્થિક સંકટ અથવા વૈશ્વિક મહામારી જેવી પરિસ્થિતિઓને ધ્યાનમાં રાખીને, લોન ધરાવતા ગ્રાહકોને EMI (માસિક હપ્તા) ચુકવવામાં રાહત આપવાનું નક્કી કર્યું છે. આ પગલું લોનધારકોને આર્થિક તંગીમાંથી બહાર લાવવાનું મુખ્ય ઉદ્દેશ ધરાવે છે અને તેમને ક્રેડિટ સ્કોરના નુકસાનથી બચાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ યોજનાનો લાભ માત્ર સામાન્ય ગ્રાહકો માટે જ નહિ, પણ નાના વ્યાપારીઓ અને નવીન ઉદ્યોગોના માલિકો માટે પણ ઉપલબ્ધ છે.
1. EMI રાહતના વિકલ્પો
હપ્તાની મુદત લંબાવ
કેટલાક લોનધારકોને ગ્રેસ પિરિયડ અથવા EMIની ચુકવણીમાં લંબાવ આપવામાં આવે છે. આ વિકલ્પ લોનધારકને સમય આપે છે જેથી તેઓ તેમના નાણાકીય સ્થિતિને સુધારી શકે.
EMI ટાળવું
કેટલીક બેંકો કિસ્સાઓના આધારે ગ્રાહકોને થોડાક સમય માટે EMI ટાળવાનો વિકલ્પ આપે છે. આ રાહત દરમિયાન લોનધારકને હપ્તા ભરવાના રહેતા નથી, જો કે, કેટલાક નિયમો અને શરતો લાગુ થાય છે.
ફ્લોટિંગ વ્યાજ દર
ફ્લોટિંગ વ્યાજ દરવાળી લોન ધરાવતા ગ્રાહકો માટે, બેંકો વ્યાજ દરમાં છૂટછાટ આપે છે, જેના કારણે EMIની રકમ ઘટાડી શકાય છે.
2. EMI રાહત માટે પાત્રતા
પ્રત્યેક લોનધારક આ યોજનાનો લાભ નહીં લઈ શકે. બેંકો EMI રાહત આપવામાં લોનધારકની લોન પરિસ્થિતિ, ચુકવણીનો ઇતિહાસ, અને નાણાકીય સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરે છે.
- સમયસર EMI ચુકવણી: જે ગ્રાહકો સમયસર EMI ભરતા હોય છે, તેમને EMI રાહત માટે વધુ પાત્ર માનવામાં આવે છે.
- આર્થિક તંગી: નોકરી ગુમાવવી જેવી આર્થિક સમસ્યાઓનો સામનો કરતા લોનધારકોને પણ EMI રાહત મળી શકે છે.
3. EMIમાં રાહત મેળવવા માટે પગલાં
- બેંકમાં આવેદન
જો તમે EMIમાં રાહત ઇચ્છો છો, તો તમારે બેંકમાં લેખિત અથવા ઓનલાઇન રીતે અરજી કરવી પડશે. આમાં તમારે તમારી આર્થિક પરિસ્થિતિનું વિગતવાર વર્ણન આપવું પડશે. - દસ્તાવેજોની તૈયારીઓ
તમારી આર્થિક સ્થિતિને દર્શાવતું દસ્તાવેજો જેમ કે આવકના પુરાવા, નોકરી ગુમાવવાના દસ્તાવેજો વગેરે તૈયાર રાખવા જરૂરી છે. - કરાર અને શરતોનું અવલોકન
રાહત મંજૂર થયા પછી, તમારે બેંક દ્વારા આપેલા કરાર અને શરતોનું ધ્યાનપૂર્વક વાંચવું જોઈએ. ઘણી વખત EMI લંબાવ કરવાથી લોનની કુલ રકમમાં વધારો થઈ શકે છે.
4. EMI રાહતના ફાયદા અને નુકસાન
લાભ
EMI લંબાવથી લોનધારકને હાલમાં મોટો ખર્ચ કરવો નથી પડતો, અને આર્થિક તંગીમાંથી બહાર આવવા માટે સમય મળે છે.
નુકસાન
EMI લંબાવ કરવાથી લોન પર વ્યાજ વધતા, કુલ ચૂકવવાની રકમ પણ વધે છે, જેનાથી લોનનો કાળગાળો લંબાય છે.
5. મહત્વની બેંકો અને તેમની EMI રાહત યોજના
ભારતની બેંકો જેમ કે SBI, HDFC, ICICI, અને Punjab National Bank EMI રાહત માટે વિવિધ યોજનાઓ ઓફર કરે છે. આ યોજનાઓના ભાગરૂપે લોનની મુદતમાં લંબાવ, વ્યાજ દરમાં છૂટછાટ, અને EMI મુદત લંબાવ જેવા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે.
- SBI અને HDFC: આ બેંકો EMI ભરવામાં મુશ્કેલી અનુભવી રહેલા ગ્રાહકો માટે સહાય આપે છે, ખાસ કરીને વૃદ્ધિમાન વ્યાજ દરના કારણે.
- ICICI અને Punjab National Bank: આ બેંકો ખાસ કરીને નાના વ્યાપારીઓ અને નવીન ઉદ્યોગધારકોને EMIમાં રાહત આપવાની યોજના લાવી છે.
6. આયુષ્યવીમા સાથે EMI રાહત
કેટલીક બેંકો EMI રાહત આપતી વખતે, આયુષ્યવીમાની ભલામણ કરે છે. જો લોનધારકનું અવસાન થાય, તો લોનની ચુકવણીમાંથી પરિવારને મુક્તિ મળે, જેનાથી તેમના માટે આર્થિક તંગી ઓછા થાય.
7. લોન હેઠળની નવી યોજનાઓ
કેટલીક બેંકો EMI રાહતના ભાગરૂપે નવી લોન યોજનાઓ પણ શરૂ કરી છે.
- લોન રીસ્ટ્રક્ચરિંગ
લોનધારક તેમના લોનના કરારને ફરીથી માળખાકીય રૂપ આપી શકે છે, જેથી EMIની ચુકવણી વધુ સરળ બને. - ટોપ-અપ લોન
જેઓએ અગાઉ લોન લીધી છે તેઓ માટે ટોપ-અપ લોનનું વિકલ્પ પણ ઉપલબ્ધ છે, જેમાં વધુ નાણાં મેળવી શકાય છે.
8. EMI ચૂકવવામાં વિલંબ અને તેના પ્રત્યાઘાત
ક્રેડિટ સ્કોર પર અસર
EMI ચૂકવવામાં વિલંબ થાય તો, તમારું ક્રેડિટ સ્કોર નકારાત્મક રીતે અસરગ્રસ્ત થઈ શકે છે, જેનાથી ભવિષ્યમાં લોન મેળવવું મુશ્કેલ થઈ શકે છે.
વધારું વ્યાજ
લોન ચૂકવવામાં વિલંબના કિસ્સામાં બેંક તરફથી દંડ અથવા વધારું વ્યાજ લેવામાં આવી શકે છે, જેનાથી લોનના ખર્ચમાં વધારો થાય છે.
નિષ્કર્ષ
આ બેંક EMI રાહત યોજનાઓ, લોનધારકોને આર્થિક તંગીમાંથી રાહત અપાવવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે. જોકે, EMI લંબાવ અથવા છૂટછાટ નાણાકીય રાહત આપે છે, તે લોનની કુલ રકમમાં વધારો કરી શકે છે. તેથી, લોનધારકોએ EMI રાહત લેતા પહેલા તેમની આર્થિક પરિસ્થિતિ અને ભવિષ્યની વ્યવસ્થા વિશે વિગતવાર વિચારવું જોઈએ.